74η Πανελληνια Ορειβατική Συνάντηση – Ψηλορείτης
19-20 Ιουλίου 2014
Κείμενο: Χριστίνα Κοκκινάκη
Παρασκευή ξημερώματα της 18ης Ιουλίου στην παραλιακή λεωφόρο του Ηρακλείου ταξιδιώτες με είδη κατασκήνωσης στα μπαγκάζια ορμούν έξω απ’ το λιμάνι και ρωτούν τους φρεσκοξυπνημένους Ηρακλειώτες για το δρόμο προς Ανώγεια! Ο παλμός της 74ης Πανελλήνιας Ορειβατικής Συνάντησης ήδη χτυπά στην πόλη μας.
Tην ίδια ώρα, αρκετά ψηλότερα και πάνω από το Οροπέδιο της Νίδας στον Ψηλορείτη στήνεται το πανό με τα μινωικά κρινάκια για να καλωσορίσει πρώτους τους πιο ανυπόμονους ορειβάτες που προπορεύονται των γεγονότων. Ο βασικός κορμός των λαχανί εθελοντών των ΕΟΣ Ηρακλείου και ΕΟΣ Ρεθύμνου βρίσκεται εκεί ήδη από την Πέμπτη και με διάθεση γιορτινή δουλεύει ασταμάτητα: Καθαρίζονται όλοι οι χώροι και τοποθετούνται οι πινακίδες – δίγλωσσες στα κρητικά και… κοινά ελληνικά, στήνονται οι τουαλέτες, η υδροφόρα και ο φωτισμός στον χώρο του γλεντιού και ενώ όλες οι εργασίες εν μέσω γέλιου και χαβαλέ κάποια στιγμή ολοκληρώνονται, δεν τελειώνει εν τούτοις ποτέ το κουβάλημα… πολύ κουβάλημα νερού, τροφίμων, υλικών και φυσικά των καζανιών από τα Ανώγεια…
Το επόμενο ξημέρωμα στο λιμάνι του Ηρακλείου εθελοντές περιμένουν τη βασική φουρνιά των ορειβατών για να τους υποδεχθούν μόλις βγουν από τη μπουκαπόρτα και να τους δώσουν κατευθύνσεις. Τα λαχανί φωσφωριζέ μπλουζάκια τους με το λογότυπο: «ίντα θες; ρώτηξέ με» και τον αίγαγρο από μινωικό σφραγιδόλιθο που επιλέχτηκε ως σήμα της 74ης Πανελλήνιας Ορειβατικής Συνάντησης, πέρα από τη λειτουργικότητά τους πυροδοτούν και πολλούς κεφάτους διαλόγους. Τόσο θελκτικά ήταν τα μπλουζάκια αυτά που, παρά το μεγάλο αριθμό τους για να καλύψουν τους εθελοντές, έγιναν αμέσως ανάρπαστα. Και ασφαλώς, παρά τις υψηλές προσφορές, δεν τα κυκλοφορήσαμε ούτε στην μαύρη αγορά!!
Με το λαχανί μπλουζάκι μου κι εγώ το ίδιο μεσημέρι στον ρόλο συνοδού σε ένα από τα τρία πούλμαν που ναυλώσαμε για να γεμίσει με χαμογελαστά πρόσωπα που έφτασαν από διάφορα μέρη της Ελλάδας και από δεκάδες Συλλόγους προκειμένου να γνωριστούν και να ανταλλάξουν εμπειρίες με άλλους ορειβάτες ή να συναντήσουν ξανά παλιούς φίλους. Διάχυτος στην ατμόσφαιρα ο ενθουσιασμός για την Κρήτη ως οικοδέσποινα της διοργάνωσης ξανά υστέρα από 66 χρόνια και έντονη η λαχτάρα των επισκεπτών να κατακτήσουν τον Ψηλορείτη και να φτάσουνε στην «Κορυφή της Κρήτης», ώστε να την δούνε σχεδόν ολόκληρη από ψηλά. Η διαδρομή μας με το λεωφορείο ως τη Νίδα ήταν μια δυνατή εμπειρία για εμένα. Αυτό οφείλεται στο κέφι των επισκεπτών και τη δίψα τους για λαογραφικές, ιστορικές και γεωγραφικές πληροφορίες ως προς το νησί μας και ειδικά τον Ψηλορείτη.
Ήταν αδύνατο να μη σαστίσω από συγκίνηση στην πρώτη θέα του Οροπέδιου της Νίδας γεμάτου χρώμα από τις σκηνές των ορειβατών που ήρθαν από όλη την Ελλάδα για να γράψουν μια ακόμη σελίδα ιστορίας στον ίδιο χώρο που η Θεά Δήμητρα ερωτεύτηκε τον Ιασίωνα, στο μέρος που υμνήθηκε από το Βιτσέντζο Κορνάρο και που αργότερα αποτέλεσε κέντρο για τους επαναστάτες της νεώτερης ιστορίας. Πριν πάμε να βρούμε πού θα αφήσουμε και τη δική μας πινελιά («εκειά θέτεις», έλεγε η ταμπελίτσα), περάσαμε αναγκαίως από την υποδοχή της ρακής δίπλα από το περίπτερο των «γραμματικών». Εκεί συνάντησα αγαπημένα πρόσωπα συνορειβατών μου με ένα σπίρτο στα μάτια που μεταλαμπαδευόταν είτε με το βλέμμα είτε με το ποτηράκι που προσέφεραν! Η πρώτη μου εκτίμηση ήταν ότι δεν θα κατάφερναν με τίποτα να ξυπνήσουν το πρωί για την κορυφή και δεν έπεσα έξω…
Οι καθιερωμένες ομιλίες έλαβαν χώρα σε ένα μυσταγωγικό σημείο όπου η αρχαιολογική σκαπάνη έχει καταγράψει μεγάλη ένταση λατρείας και συγκεκριμένα έξω ακριβώς από το Ιδαίον Άντρον, το σπήλαιο που φέρεται να γεννήθηκε, αναθράφηκε και ανδρώθηκε ο Δίας, στο μέρος που αναφέρεται ο Όμηρος, ο Ευρυπίδης και ο Πλάτωνας. Η ομιλία του Συλλόγου μας επικεντρώθηκε σε φλέγοντα περιβαλλοντικά ζητήματα και στη συνέχεια οι χαιρετισμοί και μαντινάδες πήραν την σκυτάλη. Κι ενώ η Πρόεδρός μας βοηθούσε όσους δυσκολεύονταν να φορέσουνε το κρητικό σαρίκι στο κεφάλι τους, λίγα μέτρα πιο κάτω, το αντικριστό, γύρωθεν του οποίου πόζαραν για τη φωτογραφία οι φίλοι μας, είχε αρχίσει να ξεροψήνεται.
Το επιτελείο του μαγειρείου δούλεψε σκληρά. Καζάνια ατελείωτα με γαμοπίλαφο, πεντανόστιμο ψητό και βραστό κρέας και άλλα συναφή προσφέρθηκαν στους 772 (!!) εγγεγραμμένους ορειβάτες που περίμεναν με το σκεύος τους ανά χείρας έξω από το εκκλησάκι της Ανάληψης, εκεί που οδηγούσαν οι ταμπελίτσες «εκειά τρώς», ενώ παράλληλα τα πρώτα άστρα έκαναν την εμφάνισή τους. Η εισαγωγή στο πανηγύρι έγινε με ρακή, κρασί και κλαρίνα. Ακολούθησε το κρητικό συγκρότημα του Μενέλαου και Γιώργη Νταγιαντά που έδωσε ψυχή και πήρε ψυχή!
Ήταν ένα απίστευτο γλέντι. Νομίζω ότι χορεύανε οι πάντες! Ακόμη και αυτοί που δεν μπόρεσαν να βγουν από το μαγειρείο! Μοναδική στιγμή που σιώπησαν τα γέλια και οι φωνές ήταν όταν χορεύανε οι ντόπιοι Κουρήτες ανωγειανό πηδηχτό με την παραδοσιακή φορεσιά τους και χωρίς μουσική. Οφείλαμε να σεβαστούμε την ιερότητα του χώρου και της στιγμής με μόνον ήχο αυτόν των στιβανιών των νεαρών χορευτών που σκέπαζαν το κλάμα του Δία, ώστε να μην τον βρει και τον καταπιεί ο πατέρας του ο Κρόνος!
Η ατμόσφαιρα ήταν ηλεκτρισμένη με φοβερή συγκίνηση για τους εθελοντές που δούλεψαν έξι μήνες για αυτή τη στιγμή, τους Ανωγειανούς που ένιωθαν το έδαφος να σαστίζει, τους φιλοξενούμενους που ζούσαν τέτοιο ξέφρενο γλέντι και τέλος για τους μουσικούς και χορευτές που έπαιρναν τέτοια ενέργεια από την ψυχή των ορειβατών και ιδίως από μια Σαλονικιά «πετροπέρδικα» που τους σιγόνταρε στο τραγούδι κι όλη νύχτα δεν έφυγε από δίπλα τους.
Εκεί λοιπόν που μας φιλοξενούσανε «των Ανωγειών οι τόποι κι οι ανθρώποι», οι μαντινάδες και τα τραγούδια δεν τελειώνανε, το πρόγραμμα ως προς τον χρόνο λήξης του γλεντιού δεν τηρήθηκε και το πρωτόκολλο ησυχίας που είθισται σε αυτές τις διοργανώσεις δεν επιβλήθηκε. Ευτυχώς πάντως, υπήρχε πρόνοια ώστε ο χώρος κατασκήνωσης να βρίσκεται σε αρκετή απόσταση και δεν ενοχλήθηκαν οι πειθαρχημένοι ορειβάτες που δεν ήθελαν να θυσιάσουν την πρωινή ανάβαση στην κορυφή στο όνομα του κρητικού γλεντιού. Με τέτοιο κέφι πάντως ξεσάλωσε μέχρι και ο Δίας που χαμογελούσε από ψηλά στρίβοντας την μουστάκα του και ετοιμάζοντας μια φάρσα που κανείς μας δεν περίμενε!!
Το επόμενο πρωί τα σύννεφα άρχισαν να παίρνουν θέση στον ουρανό και οι ηλιαχτίδες που τα διαπερνούσαν να παίζουν με τους αναβάτες που συναντήθηκαν για το πρωινό που προσέφερε η διοργάνωση και στη συνέχεια χωρίστηκαν σε δύο πορείες. Η μια πορεία όδευε στη γειτονιά των μιτάτων και το μεγάλης αρχαιολογικής σημασίας Καμαραϊκό Σπήλαιο και η άλλη πορεία προς την κορυφή του Ψηλορείτη, τον Τίμιο Σταυρό, στα 2456 μ, εκεί που σύμφωνα με τους αρχαίους ο ήλιος φαίνεται πριν ξημερώσει, εκεί που στάθηκε ο Νίκος Καζαντζάκης και περιέγραψε με καμάρι την Κρήτη να απλώνεται μπροστά του.
Ο Δίας όμως έκανε επίδειξη δύναμης και δοκίμαζε τις αντοχές των ορειβατών, ώστε να μη θεωρήσουν ότι το όρος Ίδη κατατάσσεται στα εύκολα βουνά! Εκεί λοιπόν στην καρδιά του καλοκαιριού και ανήμερα του Προφήτη Ηλία, Αγίου και Προστάτη των Ορειβατών… κρύο, πυκνή ομίχλη και λασπουριά αναχαίτισαν πολλούς και προκάλεσαν άλλους ακόμη περισσότερο. Αρκετοί αναβάτες δεν πτοήθηκαν και βρεθήκαν τελικά στην κορυφή εκπληρώνοντας την επιθυμία των μουσικών, οι οποίοι καληνυχτίζοντας «οψάργας» τους ορειβάτες ζήτησαν να τους ανάψουν ένα κεράκι στο εκκλησάκι-μιτάτο του Τιμίου Σταυρού. Όμως η ομίχλη ήταν τόσο πυκνή που δεν έβλεπαν ούτε τη θέα που λαχταρούσαν, ούτε τις φωτογραφίες που σχεδόν στην τύχη τραβούσανε. Το τσουχτερό κρύο δεν επέτρεψε να απαθανατιστούν όλοι όσοι έφτασαν στην κορυφή σε ομαδική φωτογραφία, αλλά τέτοιες εμπειρίες δύσκολα τις θολώνει η ομίχλη της μνήμης.
Κι ενώ δεν σταματούσε η αγωνία στα πρόσωπα των διοργανωτών να κυλήσουν όλα με ασφάλεια, παράλληλα κερνάγαμε κρητικό τυρί και παξιμάδι όσους κατέφταναν από ψηλά. Σε κλίμα χαλάρωσης και παράλληλα με τις απαραίτητες διατάσεις γίνονταν και οι τελευταίες γνωριμίες και κουβεντούλες με βασική συζήτηση την εμπειρία από τα κρητικά χώματα. Παρόλο που ο Ψηλορείτης δεν φορούσε τα καλά του, οι ορειβάτες που αγαπούν το βουνό, το αγαπούν με όλες τις συνθήκες. Σιγά σιγά η Νίδα είχε αρχίσει να ξαναβρίσκει το πράσινο χρώμα της καθώς οι σκηνές ξεστήνονταν και οι ορειβάτες χαιρετιόνταν προσωρινά. Τα χαμόγελα που αποσπάσαμε καθώς επίσης και τα σχόλια και οι ευχαριστίες που προσκομίσαμε μας έδωσαν μεγάλη χαρά και την αίσθηση ότι δουλέψαμε σωστά, παρά το γεγονός ότι δεν είχαμε καταφέρει να πετύχουμε τη συμφωνία με τον Δία!
Τελευταίοι και ψύχραιμοι κατέφθασαν από το βουνό οι πιο έμπειροι ορειβάτες των ΕΟΣ Ηρακλείου και Ρεθύμνου μαζί με τους Σαμαρείτες του Ερυθρού Σταυρού, οι οποίοι ήταν παρόντες σε όλη τη διοργάνωση με ισχυρή αντιπροσωπεία και στις δύο πορείες. Η ασφάλεια των συμμετεχόντων είχε αποτελέσει τη βασική προτεραιότητα της διοργάνωσης και η επαγρύπνηση ήταν εντονότερη ενόψει του κινδύνου που κυοφορεί η ομίχλη στο συγκεκριμένο βουνό και του μεγάλου αριθμού των προσώπων που τολμήσανε την ανάβαση.
Πριν την αναχώρησή μας για Ηράκλειο επαληθεύτηκε και τυπικά από τις λίστες μας ότι είχαν όλοι επιστρέψει. Την ώρα που έμπαινα ανακουφισμένη στο τελευταίο λεωφορείο, γύρισα και είδα τον χώρο πεντακάθαρο και τα μέλη των Διοικητικών Συμβουλίων των Ορειβατικών Συλλόγων Ηρακλείου και Ρεθύμνου να ρίχνουν από κοινού την αυλαία και να ετοιμάζονται για έναν ήρεμο απολογιστικό καφέ πριν παραδοθούν από την κούραση.
Αυτό που με συγκίνησε τόσο σε αυτήν την εκδήλωση όσο και στην άλλη μεγάλη διοργάνωση του ΕΟΣ Ηρακλείου για το έτος 2014, τον Πανελλήνιο Αγώνα Ορειβατικού Σκι Pierra Creta, ήταν η ανθρώπινη ψυχή. Από τη στιγμή που πετύχαμε την ανάθεση της διοργάνωσης της 74ης Π.Ο.Σ και για έξι μήνες ακολούθησε παροξυσμός με συνεχή δρομολόγια και χιλιάδες τηλέφωνα, αλληλογραφία και διαβουλεύσεις επί διαβουλεύσεων προκειμένου για την ενημέρωση των καλεσμένων, την αναζήτηση χορηγών, τον συντονισμό με τοπικούς φορείς και πάρα πολλά άλλα. Την ημέρα δε της διοργάνωσης τα λαχανί ανθρωπάκια απαθανατίζονταν από το ελικοπτεράκι που πετούσε πάνω μας στο Οροπέδιο της Νίδας να τρέχουν φωσφορίζοντας σε γρήγορη κίνηση και να περιπολούν τους χώρους, να υποδέχονται και να τσεκάρουν όσους κατέφταναν κερνώντας τους το κάτι τις, να ανεβοκατεβαίνουν ασταμάτητα φωτογραφίζοντας, παρέχοντας πληροφορίες και συντονίζοντας όλες τις λεπτομέρειες της τελευταίας στιγμής. Εβδομήντα ενθουσιασμένοι και ακούραστοι εθελοντές συνέδραμαν με κέφι για αυτήν την ανεπανάληπτη εμπειρία, όπου όλα ήταν οργανωμένα στην εντέλεια. Τούτο δεν μπορεί παρά να αποτελεί ένα σημαντικό μήνυμα ότι, ακόμη και στους χαλεπούς καιρούς που διανύουμε, μπορούμε να καταφέρουμε πολλά εφόσον πιστεύουμε στη δυναμική της ψυχής και στο δόγμα «ισχύς εν τη ενώσει»!!
Πάντα ψηλά!
Μπορείτε να δείτε φωτογραφίες της εκδήλωσης εδώ.
